พิธีกั่วตั้ง

พิธีกั่วตั้ง หรือพิธีบวช

พิธีกั่วตั้ง หมายถึง พิธีแขวนตะเกียง 3 ดวง เป็นพิธีที่สำคัญ เพราะถือว่าเป็นการสืบทอดตระกูลและเป็นการทำบุญให้บรรพบุรุษด้วย ในการประกอบพิธีกั่วตั้งนี้ จะต้องนำภาพเทพเจ้าทั้งหมดมาแขวน เพื่อเป็นสักขีพยานว่าบุคคลเหล่านี้ได้ทำบุญแล้ว และจะได้ขึ้นสวรรค์เมื่อเสียชีวิตไป จุดสำคัญของพิธีนี้คือการถ่ายทอดอำนาจบุญบารมีของอาจารย์ผู้ประกอบพิธีกรรม ซึ่งในขณะทำพิธีนี้ จะมีฐานะเป็นอาจารย์(ไซเตี๋ย) พิธีกรรมนี้เป็นประเพณีวัฒนธรรมอย่างหนึ่งของชนเผ่าเมี่ยนที่ยังคงมีการอนุรักษ์สืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น ซึ่งผู้ชายเมี่ยนทุกคนล้วนต้องผ่านพิธีนี้ แต่ลักษณะการจัดงานยิ่งใหญ่หรือแบบเรียบง่ายขึ้นอยู่กับฐานะของครอบครัว พิธีนี้โดยทั่วไปนิยมทำกันหลายๆคนในตระกูลเดียวกัน ที่อยู่ในรุ่นเดียวกันเพื่อเป็นการประหยัดไปด้วย เพราะการจัดพิธีนี้ต้องใช้หมู่ ไก่ และสิ่งของอื่นๆ จำนวนมาก และการจะจัดได้ต้องขึ้นอยู่กับราศี ปี ช่วงเวลาที่ลงตัวของตระกูลหรือแซ่นั้น ซึ่งหมอผีจะเป็นผู้ดูชะตาราศรี และกำหนดวันเวลา บางตระกูลต้องรอ 4-5 ปี ถึงจะถึงเวลาที่เหมาะสม

กิจกรรมต่างๆของศศช.บ้านแม่แก้

กิจกรรมต่างๆ

1 การจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน ในระดับชั้นประถมศึกษา มัธยมศึกษาตอนต้น และตอนปลาย แก่    ผู้ที่พลาดโอกาสในการศึกษา

2 การส่งเสริมการรู้หนังสือไทย แก่ผู้ไม่รู้หนังสือในชุมชน ให้สามารถอ่านออก เขียนได้

3 จัดการศึกษาด้านพัฒนาอาชีพและส่งเสริมปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
      - ส่งเสริมการปลูกผักปลอดสารพิษ

4 จัดการศึกษาเพื่อพัฒนาสังคมและชุมชน
        - กิจกรรมชุมชนน่าอยู่ หมู่บ้านสะอาดปลอดขยะ
       - กิจกรรมส่งเสริมค่านิยมหลัก ของคนไทย 12 ประการ
       - กิจกรรม รักศศช. รักษ์โลก (สร้างฝายชะลอน้ำ)

   

  - จัดโครงการสืบสานวัฒนธรรมประเพณี และวิถีชีวิตชนเผ่า
5 การศึกษาเพื่อพัฒนาทักษะชีวิต
- การใช้สารเคมีในชีวิตประจำวัน

6 ส่งเสริมสนับสนุนกิจกรรมการศึกษาตามอัธยาศัย
 - บริการและส่งเสริมจุดรักการอ่าน
 - กิจกรรมเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์
 - กิจกรรมพัฒนาศูนย์การเรียนให้เป็นศูนย์การเรียนมีชีวิต

ชนเผ่าเมียน

เมี่ยน (Mien) หรือ เย้า (Yao)

 ชาวเมี่ยน (เย้า) ถิ่นฐานเดิมอยู่ในประเทศจีนแถบแม่น้ำแยงซี จีนเรียกขานว่า เย้า แปลว่า ป่าเถื่อน“เมี่ยน”เป็นชื่อที่ทางราชการตั้งให้ หรือบางครั้งจะเรียกว่า“อิ้วเมี่ยน” แปลว่ามนุษย์  การอพยพโยกย้าย ของเผ่าเมี่ยน 12 สกุล ลงมาทางใต้ประมาณศตวรรษที่ 15-16 เข้าสู่เวียดนาม ผ่านลาว และเข้ามาทางตอนเหนือของประเทศไทย   เข้ามาอยู่ในประเทศไทยในราว 100 ปีเศษที่ผ่านมา

ศศช.บ้านแม่แก้

ความเป็นมาของ ศศช.บ้านแม่แก้

ศศช.บ้านแม่แก้ได้ก่อตั้งเป็นศูนย์การเรียนชุมชน เมื่อ ปี พ.ศ.2547  โดยใช้อาคารไม้เก่าชั้นเดียวของศูนย์ประชาสงเคราะห์เก่า  ในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน การศึกษาเพื่อพัฒนาทักษะชีวิต  การศึกษาเพื่อพัฒนาสังคมและชุมชน การศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพ และงานเศรษฐกิจพอเพียงแก่คนในชุมชนบ้านแม่แก้ ซึ่งเป็นชาวไทยภูเขาเผ่าเมี่ยน หรือเย้า ปัจจุบันบ้านแม่แก้ มีทั้งหมด 33 ครัวเรือน มีประชากร 138 คน มีนายวีระศักดิ์ แซ่จ๋าวเป็นผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน และมีนายสมบูรณ์ ยอดมณีบรรพต เป็นครูประจำศูนย์การเรียนชุมชนฯ บ้านแม่แก้ ตั้งแต่ วันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2557 เป็นต้นมา

ประเพณี วัฒนธรรมชนเผ่าเมี่ยน

ลักษณะชุมชนบ้านแม่แก้

ข้อมูลทั่วไป

หมู่บ้านแม่แก้ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของที่ว่าการอำเภองาว ลักษณะภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นที่ดอน มีภูเขาสูงอยู่ทางด้านทิศตะวันตก และลาดลงมาทางด้านทิศตะวันออก มีแม่น้ำแม่แก้ไหลผ่านกลางหมู่บ้าน ระยะทางจากหมู่บ้านถึงตัวอำเภองาว 25 กิโลเมตร เป็นถนนลาดยาง 10 กิโลเมตร และถนนดินลูกรัง 15 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินประมาณ 1 ชั่วโมง สภาพดินมีดินเหนียว ดินร่วนและดินลูกรัง มีไฟฟ้าเข้าไปถึงในหมู่บ้าน 

แหล่งน้ำเพื่อการอุปโภค/บริโภค คือ ลำน้ำแม่แก้ ใช้อาบและทำการเกษตร เลี้ยงสัตว์ โดยมีประปาภูเขา  2  สาย  สายน้ำสำใช้อุปโภค และสายน้ำใช้บริโภคของชุนชน ระบบการติดต่อสื่อสาร ไม่มีโทรศัพท์สาธารณะ และคลื่นสัญญาณโทรศัพท์เคลื่อนที่  แหล่งเรียนรู้ในชุมชน ได้แก่ น้ำตกแม่แก้ และถ้ำราชคฤห์

ครูอาสาสมัครฯ ประจำ ศศช.บ้านแม่แก้

ประวัติการทำงาน

ปี พ.ศ.	หน่วยงาน/สถานศึกษา	ตำแหน่ง
2554 – 2555	โรงเรียนวัดอำมาตย์วิทยา  ตำบลเวียง  อำเภอเทิง  จังหวัดเชียงราย	ครูผู้สอน
2555 – 2557	โรงแรมอีเกิ้ลเฮ้าส์ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่	Reception & Reservation
2557 – ปัจจุบัน	ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภองาว  จังหวัดลำปาง	ครูอาสาสมัครบนพื้นที่สูง (ศศช.)

ความมุ่งมั่นในการทำงาน

ข้าพเจ้า นายสมบูรณ์ ยอดมณีบรรพต มีความมุ่งมั่นที่จะทำงานเพื่อศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” บ้านแม่แก้ หมู่ที่ 5 ตำบลบ้านอ้อน อำเภองาว จังหวัด ลำปาง โดยการส่งเสริมให้ชุมชนมีการศึกษาในด้านต่างๆ เช่น ส่งเสริมให้กลุ่มผู้ไม่รู้หนังสือมีโอกาสได้เรียนหนังสือให้สามารถอ่านออกเขียนได้  และการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานให้แก่ผู้ที่พลาดโอกาสทางการศึกษา ให้สามารถมีช่องทางในการศึกษาจนจบในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน คือ มัธยมศึกษาตอนปลายให้มากขึ้น และส่งเสริมการอนุรักษ์วัฒนธรรม ประเพณี วิถีชีวิต และภูมิปัญญาของชนเผ่า รวมถึงการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาสังคม ชุมชน การศึกษาเพื่อพัฒนาทักษะชีวิต และจัดการศึกษาตามอัธยาศัยแก่คนในชุมชน เป็นต้น นอกจากนั้นจะมุ่งมั่นที่จะทำงานเพื่อพัฒนาและแก้ปัญหาของชุมชนร่วมกับผู้นำชุมชน ภาคีเครือข่าย จะส่งเสริมให้คนบนพื้นที่สูงมีความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณและมีความจงรักภักดีต่อสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ มาปรับใช้ในการดำเนินชีวิตให้ชุมชนสามารถพึ่งพาตนเองได้บนพื้นฐานของความพออยู่ พอกิน และยั่งยืนตลอดไป

ประวัติบ้านแม่แก้

ประวัติบ้านแม่แก้

ศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา  “แม่ฟ้าหลวง”  บ้านแม่แก้ หมู่ที่  5  ตำบลบ้านอ้อน อำเภองาว  จังหวัดลำปาง เป็นหย่อมบ้านของหมู่บ้านห้วยหก ซึ่งประชากรทั้งหมดเป็นชาวเขา เผ่าเมี่ยน หรือ เย้า แต่เดิมอาศัยอยู่อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย ต่อมาได้อพยพมาอยู่ที่บ้านแม่ตาสามัคคี หมู่ที่ 5 ตำบลปงดอน อำเภอเจ้ห่ม จังหวัดลำปาง และประมาณปี พ.ศ. 2510 ได้มีการมาล่าสัตว์ หาของป่า และได้พบที่ราบลุ่มที่อุดมสมบูรณ์ มีแม่น้ำแม่แก้ไหลผ่านตลอดปี เหมาะแก่การทำไร่ ทำนา ทำสวน จึงได้ย้ายเข้ามาสร้างบ้านเรือนอยู่ในบริเวณนี้ ประมาณ 10 ครอบครัว โดยการนำของนายซ่าน แซ่ผงและได้ตั้งชื่อหมู่บ้านว่าบ้านแม่แก้ตามชื่อของแม่น้ำแม่แก้ จนถึงปัจจุบัน   ซึ่งปัจจุบันมีทั้งหมด 33 ครัวเรือน มีประชากรทั้งหมด 138 คน และมีนายวีระศักดิ์ แซ่จ๋าวเป็นผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน